34 ปี ที่รู้จักการวิจัยพฤติกรรมศาสตร์ ในฐานะ ผู้สอน ผู้วิจัย และผู้บริหารหลักสูตร อยากให้ความเห็นในประเด็น ต่อไปนี้

ประเด็นแรก “การวิจัยพฤติกรรมศาสตร์ ” เป็นศาสตร์ที่เน้นการวิจัย เป็นเครื่องมือในการตอบคำถาม

1) อะไรคือสาเหตุของพฤติกรรมของคน กลุ่มคน โดยในการอธิบายนั้นคำนึงถึง ลักษณะส่วนตัว และบริบทแวดล้อม และปฏิสัมพันธ์ ระหว่างกันไปพร้อมกันด้วย
2) เปลี่ยนพฤติกรรมของคนและกลุ่มคน โดยใช้กลไกภายในของบุคคลและกลไกในสังคม เป็นตัวขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลง

ประเด็นที่สอง โมเดล หรือ ทฤษฎีเชิงพฤติกรรมศาสตร์ ซึ่งหมายถึง คำอธิบาย หลักการ หรือ ทฤษฎี ที่ได้จากการทำวิจัย จะเป็นคำอธิบายเชิงบูรณาการ หลายสาขาวิชา มากกว่าจะเป็นสาขาเดี่ยว หรือคำอธิบายเดี่ยว

ประเด็นที่สาม การบ่มเพาะนักวิจัยเชิงพฤติกรรมศาสตร์ ควรเน้น ความคิดเชิงวิเคราะห์สังเคราะห์ ความคิดการแก้ปัญหา ความคิดสร้างสรรค์ การทำงานเป็นทีม และการสร้างร่วมมือในระหว่างทีม ทักษะทั้งหมดนี้ควรใส่ในรายวิชาอย่างเข้มข้น

ดังนั้น นักวิจัยอาจเริ่มจากทักษะนักวิจัยแบบเดี่ยวในสาขาใดก็ได้ แต่เมื่อได้เรียนรู้ และเพิ่มพูนการคิด และการทำวิจัย แบบนักวิจัยพฤติกรรมศาสตร์ ไปเรื่อยๆ ในที่สุดก็จะใช้วิธีการวิจัย เพื่อ สร้างองค์ความรู้แนวหน้า ล้ำหน้าไปจากเดิมได้แน่นอน

_______

รศ.ดร.ดุษฎี อินทรประเสริฐ
นายกสมาคมพฤติกรรมศาสตร์