Monthly Archives: December 2022

พฤติกรรมศาสตร์กับความสุขของคนในองค์กรเอกชน “การทำงานกับองค์กรขนาดใหญ่กดดันมั้ย? ทำงานเครียดหรือเปล่า? เคย Burn Out ถึงขั้นอยากลาออกบ้างมั้ย? คำถามเหล่านี้ เป็นคำถามยอดนิยมที่มักจะถูกถามอยู่บ่อยๆ ในฐานะที่ทำงานด้านการพัฒนาคนในองค์กร มักจะชวนคิดชวนคุยให้ทั้งผู้ที่ตั้งคำถามรวมถึงพนักงานในองค์กรได้ “เข้าใจ ยอมรับ และปรับตัว” โดยประยุกต์ใช้แนวคิดด้านพฤติกรรมศาสตร์ที่ได้ร่ำเรียนมาอยู่เสมอ “เข้าใจ” ต้องเข้าใจก่อนว่าทุกองค์กรล้วนต้องการผลกำไร ดังนั้นไม่มีองค์กรใดที่ทำงานด้วยแล้ว ไม่กดดัน ไม่เครียด แต่เราต้องจัดการให้คนในองค์กรมีความเครียดในระดับที่เหมาะสม เพราะความเครียดเล็กน้อย คือ สิ่งที่ดี ทำให้พนักงานกระตือรือร้นอยู่เสมอ มีการวางแผนที่ดี ไม่กลายเป็น “Dead Wood” “ยอมรับ” ในความสามารถของตน ตระหนักรู้ในตน ในระดับ Individual และความแตกต่างระหว่างบุคคล ในระดับ Group รวมถึงความเป็นไปขององค์กร ในระดับ Organization ในขั้นของการ “เข้าใจ” และ “ยอมรับ” เน้นการพัฒนาพนักงานในด้าน “Mindset” ซึ่งเป็น Set ของความคิด ความเชื่อ ความศรัทธา ค่านิยม ทัศนคติ ความรู้และอื่นๆ

พฤติกรรมศาสตร์กับใบชา ถ้าเปรียบจักรวาลวิทยาศาสตร์เป็น ‘ใบชา’ หรือ ‘เปลือกตาของพระโพธิธรรม’ ที่ช่วยเบิกเนตรให้มองเห็น ให้ได้เข้าใจสิ่งใดๆ ที่เหนือกว่าอายตนะของเราแล้ว พฤติกรรมศาสตร์ก็คงไม่แคล้วเป็นรสชาติอันซับซ้อนลุ่มลึกแบบ ‘ชาผู่เอ๋อ’ ที่หมักบ่มมาเป็นระยะเวลานาน เปรียบเปรยขึ้นมาแบบนี้อาจดูพิลึกกึกกือ แต่หากพิจารณาโดยถือเหตุผลว่า ‘พฤติกรรมศาสตร์’ เป็นการหลอมรวมหลายๆ ศาสตร์เข้าด้วยกันอย่างที่เรียกว่า ‘บูรณาการ’ มันคงไม่ต่างกันกับต้นชาโบราณที่ดูดซับแร่ธาตุมานานนับร้อยปี ก่อนนำไปหมักตามกรรมวิธีอย่างพิถีพิถัน ดังนี้แล้ว รสชาติที่ได้ย่อมลึกล้ำ ซับซ้อน พูดแบบนี้อาจดูเหมือน ‘พฤติกรรมศาสตร์’ ตีความได้กว้างเหมือนหยั่งขาสองข้างอยู่บนแพ ไปเอาของคนอื่นมานิด ไปหยิบอันนี้มาหน่อย ทว่าขาดแก่นแกนกระนั้นหรือ? - เปล่าเลย จะว่าไปแล้ว มันก็ไม่ได้เป็นแบบนั้นไปซะทั้งหมด เพราะหากพิจารณาดูว่า ถ้าแบ่งมนุษย์เป็นสองสิ่งง่ายๆ อย่าง จิต-กาย แบบ เดส์การตส์ ที่ว่า จิตที่เป็นวัตถุแห่งการศึกษาของจิตวิทยา มันก็เป็นแค่ส่วนหนึ่งเท่านั้น ยิ่งถ้ามองให้กว้างขึ้นถึงปัจจัยอื่นๆ ในเชิงสังคมวิทยา มองวัฒนธรรมในรูปแบบมานุษยวิทยา หรือคิดในแง่จิตวิญญาณจากนิทานปรัมปรามันก็คงทำนองเดียวกัน ดังนั้น การอธิบายพฤติกรรมซึ่งเป็นการกระทำของมนุษย์อันแสนจะซับซ้อนจะใช้ศาสตร์เดียวเพียวๆ ได้อย่างไร ธรรมชาติของพฤติกรรมศาสตร์เป็นเช่นนี้ ช่างซับ และซ้อน ไม่ต่างกับชาโบราณ ที่ไม่ว่าจะชิมดื่มยังไงก็ยากระบุให้ถึงรสอันเป็นแก่นแท้